Nazwa jednostki: Gmina Wiejska Krzynowłoga Mała

Dane teleadresowe:

Urząd Gminy Krzynowłoga Mała, ul. Kościelna 3, 06-316 Krzynowłoga Mała

tel. (29) 751 27 20, fax (29) 751 27 25

e-mail: gmina@krzynowlogamala.pl

Strona www: www.krzynowlogamala.pl

Powierzchnia: 184,4 km²

Liczba mieszkańców: 3 708

Położenie geograficzno-przyrodnicze: Gmina Krzynowłoga Mała leży na obszarze Wzniesień Mławskich, wchodzących w skład Niziny Północnomazowieckiej. Położona w płn.-zach. części woj. mazowieckiego w sąsiedztwie trasy Warszawa – Mazury. W jej obrębie - 77 miejscowości z 41 sołectwami. Graniczy z gminami: Chorzele, Jednorożec, Przasnysz, Czernice Borowe i Dzierzgowo. Przez Gminę przebiegają drogi: krajowa nr 57 - Pułtusk – Szczytno i wojewódzka nr 616 - Ciechanów – Chorzele. W miejscowości Łoje znajduje się malowniczy zalew.

Gospodarka, przemysł, rolnictwo, inwestycje: Gmina Krzynowłoga Mała znajduje się w obrębie obszaru "Zielone Płuca Polski". Wiodącą funkcją gminy jest rolnictwo - użytki rolne - 12.409 ha - 2/3 pow. gminy. Około 85 proc. mieszkańców utrzymuje się z rolnictwa - 776 indywidualnych gospodarstw rolnych o średniej pow. około 25 ha. Lasy zajmują 5.238 ha - ok. 30% powierzchni gminy, z tego 75 proc. to lasy prywatne. Na obszarze południowej części gminy występują bogate złoża pospółki. Badania geologiczne potwierdziły występowanie dobrej jakości złóż pospółek w rejonie wsi Krajowo- -Wierciochy, Ostrowe-Dyle, Morawy Wielkie, Rudno Kmiece oraz Rudno Jeziorowe. Na terenie gminy funkcjonuje ponad 120 firm handlowych, rzemieślniczych i bytowych. Ludność obsługują: ośrodek pomocy społecznej, ośrodek zdrowia, punkt apteczny, poczta i bank spółdzielczy. Baza oświaty: gimnazjum, szkoły podstawowe: Krzynowłoga Mała, Romany-Sebory i Ulatowo-Adamy. Cała gmina zaopatrywana jest w wodę bieżącą z 3 ujęć wody: Krzynowłoga Mała, Świniary i Kaki-Mroczki. Gospodarka ściekowa to 240 przydomowych oczyszczalni ścieków oddanych w 2012 roku i plany budowy kontenerowych oczyszczalni w Krzynowłodze Małej, Romanach-Seborach. Planowane inwestycje Opracowano projekt nowego studium uwarunkowań i kierunków zagospodarowania przestrzennego. Wyznaczono trzy strefy aktywizacji gospodarczej - produkcja, handel, magazyny, składy: - Krzynowłoga Mała - wzdłuż drogi wojewódzkiej 616 o pow. 450 ha; – Romany-Sebory - 431 ha; - Świniary – 234 ha, obie przy drodze krajowej nr 57. Gmina włączy się w plany powiatu - budowa magistrali infrastrukturalnej pomiędzy Przasnyszem a Chorzelami. Planowana jest droga, ścieżka rowerowa, światłowód, przyłącza wodne, kanalizacyjne i energetyczne oraz linia wysokiego napięcia 110 kV, a także gazociąg średniego podwyższonego ciśnienia. Będzie ona przechodzić przez miejscowości Skierkowizna – Ulatowo-Adamy. Gmina czyni starania dążące do rozprowadzenia sieci gazowej po całej gminie.

Historia, dziedzictwo i kultura: Historia gminy Korzenie gminy to Ród Łosiów. Boniecki pisze: „(...) gniazdem ich był powiat przasnyski,(...) gdzie liczni siedzieli Dąbrowici. Posiadali tam Krzynowłogę Małą, wieś parafialną. (…) W 1439 r. Jan Łoś de Grotkowo otrzymał od księcia Bolesława IV nadanie na dobra Krzynowłoga Mała, gdzie w tymże roku ów Jan ufundował parafię”. - 1476 - pierwsza wiadomość o parafii w Krzynowłodze Małej; - I poł. XVIII w. - Krzynowłoga Mała miasteczkiem, utraciła je w okresie Księstwa Warszawskiego; - 1864 - utworzenie gminy Krzynowłoga Mała. - okres międzywojenny - siedziba urzędu gminy; - 1931 - obszar 11.174 ha i 6.200 mieszkańców w 30 sołectwach; - 1975 - 1998 - administracyjnie należała do województwa ostrołęckiego; - od 1999 r. - gmina w woj. mazowieckim; - 3. 07. 2010 - gmina otrzymała znaki – herb, flagę i pieczęci Dziedzictwo kulturowe i zabytki: Do najważniejszych zabytków należą: - zespół sakralny w Krzynowłodze Małej z XVI w. Późnogotycki kościół parafialny p.w. św. Dominika – z wieżą – 33 m z XVII w., wystrój wnętrza barokowy. Najstarsze części wystroju - gotyckie rzeźby Ukrzyżowania Chrystusa z końca XV w. - kościół rzymskokatolicki we wsi Skierkowizna p.w. św. Izydora, drewniany z 1840 r. Od 1938 r. parafia p.w. św. Andrzeja Boboli. Cmentarz parafialny z grobem Nieznanych Żołnierzy poległych w 1939 r. Chronione wartości kulturowe - 2 krajobrazowe parki dworskie – Romany-Sebory i Rudno Jeziorowe, a także kilkadziesiąt bunkrów z okresu II wojny światowej. Na terenie gminy znajdują się 3 stanowiska archeologiczne o unikatowej wartości: Krajewo Wielke – grodzisko kultury kurhanów zachodnio–bałtyjskich z II w. p.n.e.; Cichowo i Ożumiech – cmentarzyska z kurhanami kamiennymi z VII–VIII w. p.n.e. Kultura Na terenie działają zespoły obrzędowe: „Krzyniacy” i „Duszki Małe”. Od 2007 r. gmina wydaje kwartalnik „Krzynica”. Istnieje też klub sportowy „Krzyniak” i Gminna Biblioteka Publiczna.